Διδακτικές Προτάσεις και Αξιολόγηση στο μάθημα της Γεωγραφίας στην Εκπαίδευση
Εξάμηνο: 6o, 8o | Επιλογής | ECTS: 5.0
Κατεύθυνση: Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας (Π.Π.Δ.Ε.)
Διδάσκοντες: Μαυροματίδης Ηλίας, Μεταξίδης Νικόλαος
Αντικειμενικός Στόχος Μαθήματος
Το μάθημα προσφέρεται από το Τμήμα Γεωγραφίας στο πλαίσιο του Πιστοποιητικού Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας (Π.Π.Δ.Ε.) σε όσους/ες φοιτητές/τριες επιλεγούν προκειμένου να παρακολουθήσουν το Πρόγραμμα Π.Π.Δ.Ε. και αποτελεί υποστηρικτικό μάθημα της Πρακτικής Άσκησης των φοιτητών/τριών ή και αποφοίτων σε σχολεία. Το μάθημα εμπίπτει στις θεματικές περιοχές της εκπαίδευσης και αγωγής, καθώς και της μάθησης και διδασκαλίας και διδάσκεται πριν ή παράλληλα με την Πρακτική Άσκηση.
Αντικειμενικός στόχος του μαθήματος είναι να σχηματίσουν οι φοιτητές, που θα ενδιαφέρονταν να διδάξουν γεωγραφία σε κάποιο σχολείο, μια εμπεριστατωμένη άποψη σχετικά με την διδασκαλία της Γεωγραφίας, να αποκτήσουν βιωματική διδακτική εμπειρία, αλλά να εντοπίσουν επίσης τον βέλτιστο τρόπο προσέγγισης του αντικειμένου μέσα στο σχολικό περιβάλλον.
Οι φοιτητές μετά το πέρας του μαθήματος θα πρέπει να είναι σε θέση:
- Να σχεδιάζουν και να αναπτύσσουν ένα διδακτικό σενάριο εφαρμόζοντας συγκεκριμένες στρατηγικές, επιλέγοντας κατάλληλες δραστηριότητες και εποπτικά μέσα και να παρουσιάζουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μαθήματος.
- Να υλοποιούν διδασκαλίες στο φυσικό περιβάλλον της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με βάση το σχέδιο μαθήματος που έχουν οργανώσει και με άξονα σύγχρονες διδακτικές μεθόδους και τεχνικές στο πλαίσιο της Πρακτικής Άσκησης
- Να αναγνωρίζουν τη σημασία της χρήσης των ΤΠΕ στη διδασκαλία και μάθηση
- Να σχεδιάζουν μια αξιολόγηση επιλέγοντας από μια ευρεία γκάμα τεχνικών, όπως: ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, ερωτήσεις ανάπτυξης, αντιστοίχισης, συμπλήρωσης κενών, κ.α.
- Να αξιολογούν επίσης τις διδασκαλίες συμφοιτητών/τριών τους
Περιεχόμενα Μαθήματος
Το περιεχόμενο του μαθήματος περιλαμβάνει τρόπους, προτάσεις και πρακτικές διδασκαλίας συγκεκριμένων «γεωγραφικών θεμάτων / ενοτήτων», όπως παρακάτω:
- Η Γη ως ουράνιο σώμα και ως πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος: γεωμετρικό σχήμα – μέγεθος/διαστάσεις της Γης, θέση της Γης στο Ηλιακό σύστημα, βασικές κινήσεις της Γης και συνακόλουθα φαινόμενα και κυρίως φαινόμενα που σχετίζονται με την περιστροφή και περιφορά της Γης και έχουν άμεση σχέση με τη διαίρεση της Γης σε ζώνες, τη μέτρηση του χρόνου και τις μονάδες χρόνου (ορίζοντας, ανατολή-δύση Ηλίου, γήινος χρόνος, ώρα, ημέρα, νύχτα, εποχές, ημερολόγιο).
- Αναπαράσταση του χώρου-Χαρτογραφία-Γεωγραφικές Συντεταγμένες- Χαρτογραφικές προβολές – Χρήση των χαρτών στην καθημερινή ζωή: Προσδιορισμός ενός σημείου πάνω στη Γη, Γεωγραφικές Συντεταγμένες (η λειτουργική χρησιμότητα του δικτύου συντεταγμένων-εφαρμογές), Προβολικά
- Χωρισμός του φυσικού περιβάλλοντος σε ενότητες: Ατμόσφαιρα-σύνθεση της ατμόσφαιρας-κλίμα-κλιματική αλλαγή, Υδρόσφαιρα-το νερό στη φύση-Ωκεανοί και θάλασσες, Λιθόσφαιρα-εσωτερικό της Γης-Δυνάμεις (ενδογενείς – εξωγενείς) που διαμορφώνουν την επιφάνεια της Γης-Βιόσφαιρα.
- Το φυσικό περιβάλλον της Ευρώπης: ορογένεση και διαμόρφωση του ανάγλυφου στην Ευρώπη, σεισμική και ηφαιστειακή δράση στην Ευρώπη και Ελλάδα, Οι θάλασσες της Ευρώπης, Τα βουνά και οι πεδιάδες της Ευρώπης, Το κλίμα της Ευρώπης, τα ποτάμια και οι λίμνες της Ευρώπης, η βλάστηση της Ευρώπης.
- Το ανθρωπογενές περιβάλλον: πληθυσμός της γης, γεωγραφική κατανομή του, αγροτικός και αστικός πληθυσμός, που είναι κτισμένες οι πόλεις, γιατί κτίστηκαν εκεί που κτίστηκαν, τι σημαίνει για τους ανθρώπους, τις δραστηριότητές τους και τη ζωή τους η μεγέθυνση των πόλεων, τι είναι οι ανθρώπινοι πόροι σε αντιπαραβολή με τους φυσικούς πόρους. Σύνδεση φυσικών πόρων (ήλιος, άνεμοι, υδρογονάνθρακες, νερό κτλ.) με τα στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
- Οι κάτοικοι της Ευρώπης και οι οικονομικές τους δραστηριότητες: Η Ευρώπη, η Ε.Ε, η Ελλάδα μέσα στην Ευρώπη, ο πληθυσμός της Ευρώπης, ο πληθυσμός της Ελλάδας, οι πολιτισμοί της Ευρώπης, οι πόλεις της Ευρώπης και της Ελλάδας (κοινά στοιχεία και διαφορές), οι λαοί των Βαλκανίων. Οι τομείς παραγωγής στην Ευρώπη (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής), τα συγκοινωνιακά δίκτυα, οι οικονομικές σχέσεις εντός της Ευρώπης. Οι τομείς παραγωγής της Ελλάδας.
.
Διδασκαλία-Αξιολόγηση
Τα μαθήματα περιλαμβάνουν αριθμό 2ωρών εισαγωγικών διαλέξεων και παρουσίαση και εκτεταμένο σχολιασμό αντιπροσωπευτικών «γεωγραφικών θεμάτων / ενοτήτων» με βάση το περιεχόμενο του μαθήματος. Επιπλέον και 1 ώρα πρακτική εξάσκηση/εργαστήριο σε εβδομαδιαία βάση. Η Αξιολόγηση του μαθήματος γίνεται μέσω σχεδίων μαθήματος, φύλλων εργασίας και διδασκαλιών στην τάξη.
Εργαστηριακές Ασκήσεις
- Φαινόμενο του θερμοκηπίου
- Μέθοδος μέτρησης της αλατότητας του θαλασσινού νερού μέσω της αγωγιμότητας του στο ηλεκτρικό ρεύμα.
- Σύνδεση πληθυσμιακών μεταβολών με το κλίμα, τη γεωμορφολογία και τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των κοινωνιών.
Δραστηριότητες
- Κριτική εγχειριδίων και σχολικών βοηθημάτων γεωγραφίας.
- Κατάρτιση ενός παιδαγωγικού σχεδιάσματος: Σκοποί, περιεχόμενο, ερωτήσεις κατανόησης ενός ωριαίου μαθήματος-θέματος. (Π.χ. Γεωγραφία της παγκοσμιοποίησης, ανθρωπογεωγραφία των φυσικών καταστροφών).
- Επεξεργασία ενός προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή, χρήση λογισμικού ή του Διαδικτύου (Internet) για τη διδασκαλία, την αξιολόγηση και την τεκμηρίωση του μαθήματος της γεωγραφίας.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
- Γαλάνη Αποστολία, Αγγελική Ρόκα, 2016: Η διδασκαλία της γεωγραφίας με τη βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή, Εκδόσεις Gutenberg, ISBN:9789600117431
- Κατσίκης, Απόστολος, 2004: Δια-Θεματική Γεωγραφία, Εκδόσεις Τυπωθήτω/Δαρδανός.
- Κατσίκης, Απόστολος, 2005: Διδακτική της γεωγραφίας, Εκδόσεις Τυπωθήτω/Δαρδανός.
- Κοσσυβάκη Φ., 2003: Εναλλακτική Διδακτική. Προτάσεις για μετάβαση από τη διδακτική του αντικειμένου στη διδακτική του ενεργού υποκειμένου, Εκδόσεις Gutenberg.
- Λαμπρινός Νικόλαος, 2009: Σχετικά με τη διδασκαλία της γεωγραφίας στο σχολείο, Εκδόσεις Γράφημα, ISBN: 9789606865138.
- Οδηγός Εκπαιδευτικού, 2011: Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της Γεωγραφίας στο Δημοτικό Σχολείο, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Αθήνα 2011.
- Ρέντζος, Γιάννης, 2010: Αναπαραστάσεις της πόλης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας.
- Φρυδάκη, Ε., 2009: Η διδασκαλία στην τομή της νεωτερικής και της μετανεωτερικής σκέψης. Κριτική, Αθήνα.
Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών
1ο Έτος
ΠΡΩΤΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
1o Εξάμηνο | Χειμερινό | 30 ECTS
- Φυσική Γεωγραφία | Υ | 5
- Ιστορική Γεωγραφία | Υ | 5
- Στοιχεία Οικονομικών για Γεωγράφους | Υ | 5
- Εισαγωγή στην Πληροφορική | Υ | 5
- Εισαγωγή στην Ανθρωπογεωγραφία | Υ | 5
- Ξένη Γλώσσα Ι | ΞΓ | 5
2o Εξάμηνο | Εαρινό | 30 ECTS
- Στατιστική Ανάλυση για Γεωγράφους | Υ | 5
- Κοινωνική Γεωγραφία | Υ | 5
- Εισαγωγή στη Χαρτογραφία | Υ | 5
- Περιβάλλον και Άνθρωπος | Υ | 5
- Ακαδημαϊκές Δεξιότητες και Μεθοδολογία Συγγραφής Επιστημονικών Εργασιών | Υ | 5
- Ξένη γλώσσα ΙΙ | ΞΓ | 5
2o Έτος
ΠΡΩΤΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
3o Εξάμηνο | Χειμερινό | 30 ECTS
- Διαχείριση Περιβάλλοντος | Υ | 5
- Θεματική Χαρτογραφία | Υ | 5
- Ποιοτικές Μέθοδοι Ανάλυσης για Γεωγράφους | Υ | 5
- Οικονομική Γεωγραφία | Υ | 5
- Πληθυσμιακή Γεωγραφία & Δημογραφία | Υ | 5
- Μετεωρολογία / Κλιματολογία | Υ | 5
4o Εξάμηνο | Εαρινό | 30 ECTS
- Πολιτική Γεωγραφία | Υ | 5
- Αστική Γεωγραφία | Υ | 5
- Γεωγραφία Υπαίθρου | Υ | 5
- Φωτοερμηνεία και Τηλεπισκόπηση | Υ | 5
- Υδρολογία - Διαχείριση Υδατικών Πόρων | Υ | 5
- Αξιολόγηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων | Υ | 5
3ο Έτος
ΠΡΩΤΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
5o Εξάμηνο | Χειμερινό | 30 ECTS
- Περιφερειακή Ανάπτυξη | Υ | 5
- Πολιτισμική Γεωγραφία | Υ | 5
- Χωρική Ανάλυση | Υ | 5
- Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών Ι | Υ | 5
- Χωροταξία | Υ | 5
- Ωκεανογραφία | Υ | 5
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
6o Εξάμηνο | Εαρινό | 30 ECTS
- Συνθετικό Γεωγραφικό Θέμα | Υ | 5
- Γεωμορφολογία | Υ | 5
- 4 μαθήματα Επιλογής | Ε | 4x5
------
Ομάδα Ι - Φυσική Γεωγραφία
- Κλιματική Αλλαγή | Ε | 5
- Παράκτια Γεωμορφολογία | Ε | 5
- Βιογεωγραφία | Ε | 5
- Γεωλογία Τεταρτογενούς | Ε | 5
- Εργαλεία Περιβαλλοντικής Διαχείρισης | Ε | 5
- Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών | Ε | 5
- Γεωμορφολογική Χαρτογράφηση | Ε | 5
- Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας | Ε | 5
------
Ομάδα ΙΙ - Ανθρώπινη γεωγραφία
- Οικονομική του Χώρου | Ε | 5
- Χωροκοινωνικές και Πολιτισμικές Διακρίσεις και Ιεραρχίες | Ε | 5
- Εφαρμογές Χωροθέτησης | Ε | 5
- Γεωγραφίες της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού | Ε | 5
- Iστορική Γεωγραφία των Αρχαίων και Νεότερων Χρόνων | Ε | 5
- Οικονομία και Πολιτική του Πληθυσμού | Ε | 5
- Διεθνής Μετανάστευση | Ε | 5
- Οικονομική Ιστορία ενός Παγκοσμιοποιημένου Χώρου | Ε | 5
- Ειδικά Θέματα Οικονομικής Γεωγραφίας | Ε | 5
------
Ομάδα ΙΙΙ - Σχεδιασμός του Χώρου
- Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη | Ε | 5
- Ασφαλείς Πόλεις | E | 5
- Αστικός - Πολεοδομικός Σχεδιασμός | E | 5
------
Ομάδα IV - Γεωπληροφορική
- ΣΓΠ ΙΙ | 5
- Ανάπτυξη Εφαρμογών Γεωπληροφορικής | Ε | 5
- Σύγχρονες Τεχνολογίες Εντοπισμού/ Παρακολούθησης | Ε | 5
- Ειδικά Θέματα Χωρικής Ανάλυσης | Ε | 5
------
Ανεξάρτητα Ομάδων
- Πρακτική Άσκηση | Ε | 10
- Διδακτική της Γεωγραφίας | Ε | 5
- Ειδικά Θέματα Γεωγραφίας | Ε | 5
- Διδακτικές Προτάσεις και Αξιολόγηση στο μάθημα της Γεωγραφίας στην Εκπαίδευση | Ε | 5
- Ξένη Γλώσσα Επιλογής Ι | Ε | 5
------
4ο Έτος
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
7o Εξάμηνο | Χειμερινό | 30 ECTS
- 6 μαθήματα Επιλογής | Ε | 6x5
------
Ομάδα Ι - Φυσική Γεωγραφία
- Πολιτικές Προστασίας Περιβάλλοντος | E | 5
- Διαχείριση Αποβλήτων στην Κυκλική Οικονομία | E | 5
- Γεωαρχαιολογία | E | 5
- Ποτάμια Γεωμορφολογία | E | 5
------
Ομάδα ΙΙ - Ανθρώπινη γεωγραφία
- Γεωγραφία Παγκοσμιοποιημένων Παραγωγικών Δικτύων | E | 5
- Γεωγραφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης | E | 5
- Ειδικά Θέματα Οικονομικής Ανάλυσης του Χώρου | E | 5
- Γεωπολιτική | E | 5
------
Ομάδα ΙΙΙ - Σχεδιασμός του Χώρου
- Πολιτική Γης | E | 5
- Γεωγραφία των Μεταφορών και Υποδομών | E | 5
- Εφαρμογές Χωρικής Ανάλυσης στη Διαχείριση Ακινήτων | E | 5
------
Ομάδα IV - Γεωπληροφορική
- Ειδικά Θέματα Τηλεπισκόπησης | E | 5
- Εφαρμοσμένα ΣΓΠ | E | 5
- Αριθμητικές και Στατιστικές Μέθοδοι Ανάλυσης για Γεωγράφους | E | 5
- Γεωπληροφορική στη Διαχείριση του Περιβάλλοντος | E | 5
------
Ανεξάρτητα Ομάδων
- Πρακτική Άσκηση | Ε | 10
- Ειδικά Θέματα Γεωγραφίας | Ε | 5
- Ξένη Γλώσσα Επιλογής IΙ | Ε | 5
8o Εξάμηνο | Εαρινό | 30 ECTS
- 2 μαθήματα Επιλογής | Ε | 2x5
- Πτυχιακή Εργασία | Ε | 20
ή εναλλακτικά
- 6 μαθήματα Επιλογής | Ε | 6x5
------
Ομάδα Ι - Φυσική Γεωγραφία
- Κλιματική Αλλαγή | Ε | 5
- Παράκτια Γεωμορφολογία | Ε | 5
- Βιογεωγραφία | Ε | 5
- Γεωλογία Τεταρτογενούς | Ε | 5
- Εργαλεία Περιβαλλοντικής Διαχείρισης | Ε | 5
- Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών | Ε | 5
- Γεωμορφολογική Χαρτογράφηση | Ε | 5
- Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας | Ε | 5
------
Ομάδα ΙΙ - Ανθρώπινη γεωγραφία
- Οικονομική του Χώρου | Ε | 5
- Χωροκοινωνικές και Πολιτισμικές Διακρίσεις και Ιεραρχίες | Ε | 5
- Iστορική Γεωγραφία των Αρχαίων και Νεότερων Χρόνων | Ε | 5
- Εφαρμογές Χωροθέτησης | Ε | 5
- Γεωγραφίες της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού | Ε | 5
- Οικονομία και Πολιτική του Πληθυσμού | Ε | 5
- Διεθνής Μετανάστευση | Ε | 5
- Οικονομική Ιστορία ενός Παγκοσμιοποιημένου Χώρου | Ε | 5
- Ειδικά Θέματα Οικονομικής Γεωγραφίας | Ε | 5
------
Ομάδα ΙΙΙ - Σχεδιασμός του Χώρου
- Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη | Ε | 5
- Ασφαλείς Πόλεις | E | 5
- Αστικός - Πολεοδομικός Σχεδιασμός | E | 5
------
Ομάδα IV - Γεωπληροφορική
- ΣΓΠ ΙΙ | 5
- Ανάπτυξη Εφαρμογών Γεωπληροφορικής | Ε | 5
- Σύγχρονες Τεχνολογίες Εντοπισμού/ Παρακολούθησης | Ε | 5
- Ειδικά Θέματα Χωρικής Ανάλυσης | Ε | 5
------
Ανεξάρτητα Ομάδων
- Πρακτική Άσκηση | Ε | 10
- Διδακτική της Γεωγραφίας | Ε | 5
- Ειδικά Θέματα Γεωγραφίας | Ε | 5
- Διδακτικές Προτάσεις και Αξιολόγηση στο μάθημα της Γεωγραφίας στην Εκπαίδευση | Ε | 5
- Ξένη Γλώσσα Επιλογής Ι | Ε | 5
------
Τελευταίες Ανακοινώσεις – Νέα
Διεύθυνση
Τμήμα Γεωγραφίας
Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Λεωφ. Ελ. Βενιζέλου, 70
GR-176 76 Καλλιθέα | Αθήνα
Στοιχεία Επικοινωνίας
Γραμματεία Προπτυχιακού:
t: +30 210 95 49 150
t: +30 210 95 49 151
f: +30 210 95 49 376
E-mail: geosec@hua.gr
Γραμματεία Μεταπτυχιακού:
t: +30 210 95 49 325
f: +30 210 95 49 376
E-mail: geosecpost@hua.gr
Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Ο παρακάτω δεσμός οδηγεί στον μητρικό ιστότοπο του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου.